ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ, ΤΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΚΑΙ ΤΟ ΒΡΑΧΝΙΑΣΜΑ.

   Η πατρίδα μας σκανδαλωδώς προικισμένη από τη φύση με ομορφιά αλλά και από τα έργα όσων την διάλεξαν και εξακολουθούν να την διαλέγουν να την κάνουν τόπο τους, κουβέντιασαν μεταξύ τους, έφτιαξαν την γλώσσα μας, δημιούργησαν και δημιουργούν, εκπαίμπει φως από κάθε της γωνιά! 

   Αυτό το φως όσο, όταν και όπου το συναντάει κανείς οφείλει να το δίνει αφειδώλευτα, απλόχερα, ατσιγγούνευτα σε όλους, όπως έκαναν ανέκαθεν οι Έλληνες και όσο σκαλώσει...Αυτό κάνω πρώτος εγώ ή και τελευταίος. Πέστε το χόμπι, αρεσιά, βίτσιο ή όπως αλλιώς θέλετε. Χρειάζεται όμως προσοχή όταν βαδίζει κάποιος σε χέρσα κακοτράχαλα χωράφια, γιατί μπορεί να σκοντάψει. Το λέει άλλωστε και ο Μπρεχτ όταν περιγράφει του πέντε τρόπους για να πει κανείς την αλήθεια. 

   Και μπαίνω στο θέμα. Ομολογώ ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να οργανώσεις μια 4ήμερη εκδρομή για την Κεφαλονιά Αθηναίων, όταν μάλιστα δεν είσαι ο ίδιος Κεφαλονίτης και οι εκδρομείς είναι 150 άτομα άντρες και γυναίκες τρίτης και τέταρτης ηλικίας, όπως στη Λέσχη Φιλίας (ΚΑΠΗ) Βριλησσίων. Η σκέψη να μας συνοδέψει ο γιατρός μας κύριος Σιάτος Γεώργιος ειδικευμένος στις ΗΠΑ και την Αγγλία στην Γενική Ιατρική, αποδείχθηκε σοφή. Τα δύο ατυχήματα με μικροτραυματισμούς ευτυχώς, που μας λαχτάρησαν και τόσο καλά αντιμετώπισε, θα μπορούσε να ήταν και σοβαρότερα. Από την άλλη το γεγονός ότι οι διοργανωτές δεν σήμαναν συναγερμό για όσους μπορούσαν να βοηθήσουν, αποδείχθηκε λάθος. Γεννημένος και μεγαλωμένος μέχρι τα 18 μου σ' αυτό το νησί θα μπορούσα ίσως να φανώ χρήσιμος στην κατάρτηση του προγράμματος τόσο για την εκλογή της διαδρομής, όσο και την εκμετάλλευση του διαθέσιμου χρόνου προς όφελος των εκδρομέων. Όλων των εκδρομέων! Και οι δυσκολίες ήταν πολλές:

   1) Το διαθέσιμο κονδύλι χρημάτων που υποθέτω ότι ήταν περιορισμένο.

   2) Η μεγάλη συμμετοχή.

   3) Η στενότητα των δρόμων σε ορισμένα σημεία και ζημιές τους από τον τελευταίο προ 2ετίας σεισμό καθώς και το απαγορευτικό επίσκεψης σε ορισμένα κτίρια επικίντυνα τραυματισμένα.

   4) Το πολύ ανέσπερο φως που εκπαίμπει αυτός ο τόπος από την εποχή των ομηρικών επών μέχρι και τον πρόσφατο αδελφοκτόνο πόλεμο και την προσεκτική επιλογή των σημείων που μπορεί να αναφερθεί κανείς με τον δέοντα σεβασμό, την όσο γίνεται αντικειμενικότητα και σοβαρότητα.

   5) Ο σωστός υπολογισμός του γούστου, της αντοχής, του "θέλω και προσδοκώ" σε ένα τόσο μεγάλο πολύσμιγο πλήθος εκδρομέων, για την καλύτερη  δυνατή ανταπόκριση.

    Τρία μεγάλα λεωφορεία γεμάτα από ένα πρακτορείο δοκιμασμένο από τα ΚΑΠΗ Βριλησσίων, με έμπειρους οδηγούς και τις άξιες βοηθούς τους. Ο απαγορευτικός ναύλος της κύριας ακτοπλο'ι'κής γραμμής Πάτρα - Σάμη που βρίσκεται σε ιδιωτικά χέρια και οδηγεί κοντά στο συγκοινωνιακό κέντρο του νησιού που είναι το χωριουδάκι Αγία Ευφημία (33 χλμ. για Φισκάρδο, 33 χλμ. για Αργοστόλι και 34 χλμ. για Ληξούρι) επιβάλλει το πέρασμα Κυλλήνη - Πόρο αρκετά νοτιότερα. Βρέθηκα σε ένα από τα 3 πούλμαν και μου έδωσαν το μικρόφωνο και μολονότι ασθματικός, άρχισα να αντανακλώ όσο φως μπορούσα απ' αυτό που με έλουζε ο τόπος και η ιστορία του. Για την παραλία του Πόρου με την μεγάλη αμμουδιά και το γλυκό νερό που βγαίνει σ' αυτή μόλις την σκάψει κανείς με τα χέρι και τον οικισμό που κτίστηκε μετά τους σεισμούς του 1953. Το μοναστήρι της Άτρου, στο βουνό που ορθώνεται κοντά και είναι το αρχαιότερο στο νησί. Την περίφημη βιβλιοθήκη του που κάηκε πριν λίγα χρόνια. Τα χωριά στη ΝΑ κατάληξη του μεγαλύτερου βουνού της Επτανήσου του Αίνου με τα άφθονα νερά τους. Το ελατόδασος πάνω του με την μοναδική ποικιλία της Κεφαληνιακής ελάτης (Abies Cepfalonica). Την κρύα πλευρά του βουνού την εκτεθημένη στον βόρειο και και ΒΑ άνεμο και κρατάει το χιόνι μέχρι τον Μά'ι'ο και την ζεστή παρειά του προς τους νότιους και ΝΔ ανέμους που τώρα θα την έχουμε δεξιά μας κατά την διαδρομή μας μέχρι το Αργοστόλι. Αναφέρω για το αθέατο χωργιό Σκάλα που αφήνουμε αριστερά μας με την τουριστική παραλία αλλά και την ιστορία του, μια και από εκεί ξεκίνησε η πρώτη αγροτική επανάσταση του 19ου αιώνα ενάντια στους "αρχόντους" που την κατέστειλαν οι φίλοι τους προστάτες Άγγλοι και κρέμασαν τους αρχηγούς τους. Ανάμεσα σ' αυτούς και έναν παπά που τον είπαν παπά-ληστή. Και οι Κεφαλονίτες:

 "Kρεμάσανε τον Ρομποτή,

  κρεμάσανε τον Βλάχο, 

  κρεμάσαν τον παπά ληστή 

  που την ευχή του νάχω".

Στο δυτικότερο χωργιό της Κεφαλονιάς τα Δαμουλιανάτα, το χωργιό μου, έξω από το πατρογονικό σε ένα πλάτωμα που το λέμε "Κορωνή αλώνη", Άγλοι στρατιώτες πέταγαν τα βρέφη ψηλά και τα κάρφωναν στα σπαθιά τους! Δεν μπορούσα να παραλείψω ότι απ' αυτή την πλευρά του Αίνου υπήρχε πριν καλυφθεί με τσιμέντο το θερμοκήπιο της Κεφαλονιάς ο "Λουρδάς" με τα πρώιμά του και την όμορφη παραλία του που σώθηκε για την εκμετάλλευσή της. Προς το Αργοστόλι. Μακριά φαίνεται ο λόφος με πάνω του το καλά διτηρημένο μεσαιωνικό κάστρο του Αγίου Γεωργίου προηγούμενη του Αργοστολιού πρωτεύουσα του νησιού και κοντά του το ομώνυμο χωριουδάκι απ' όπου και ο Γεώργιος Κουρής, στη χώρα του οποίου ζούμε. Στους πρόποδες του λόφου το χωργιό Περατάτα. Έχω ακούσει ότι από κει η οικογένεια του Μάκη του Αρσένη αν και ο ίδιος γεννήθηκε στο Αργοστόλι ("Κάτσε καλά Γεράσιμε"). Αριστερά μας η συστάδα των χωριών της Λειβαθούς όπου πολλοί οι ναυτικοί και οι καραβοκύρηδες. Κάπου εδώ στα Ντομάτα γεννήθηκε και ανδρώθηκε ίσως ο πιο αξιόλογος γλύπτης του 20ού αιώνα, ο Γεράσιμος Σκλάβος. Ο καλλιτέχνης που ξεκίνησε με χιόνι και εγκλώβησε το φως μέσα σε σκληρά υλικά από πέτρα, μάρμαρο, γρανίτη, μέταλλα, με μια δική του πρωτοπορειακή μέθοδο από ασετυλίνη και οξυγόνο. "Ο γλύπτης που έκανε την ύλη πνεύμα". Ένα έργο του το "Δελφικό Φως" εγκατεστημένο στον κήπο του ξενοδοχείου Αμαλία στους Δελφούς, το θεωρώ το καλύτερο του κόσμου! Μεγάλη κουβέντα είπα και δεν την παίρνω πίσω. Υπάρχει μπροστά σας και το πληκτρολόγιο...

   Για σήμερα σταματώ εδώ. 

   Μπάμπης Δαμουλιάνος Ευαγγελάτος, Βριλήσσια.

Η αφήγηση συνεχίζεται.

                                              ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΟ ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ

Πλησιάζαμε το Αργοστόλι. ΄Τώρα το εκπαιμπώμενο φως άρχισε να γίνεται εκτυφλωτικό αλλά και η αντανάκλασή του απαγορευτική από την επιβεβλημένη αυτολογοκρισία. Είναι η πόλη που έζησα όχι από δική μου επιλογή αλλά λόγω αμαρτιών πατρός από το Φθινόπωρο του 1946 μέχρι τις αρχές Καλοκαιριού του 1952. Είναι ο χρόνος φοίτησής μου στο Γυμνάσιο-Λύκειο, ενιαίο τότε 6τάξιο Γυμνάσιο Αρρένων Αργοστολίου. Υπήρξα και παραστάτης σημαίας στην τελευταία τάξη. Επιπρόσθετα δεν επιτρέπεται να αναφερωμαι στο τι αντίκριζα ή άκουγα κατά τον διάπλουν Ληξούρι-Αργοστόλι και τούμπαλιν κάθε Σαββατοκύριακο με την ξύλινη μηχανοκίνητη βάρκα της συγκοινωνίας, που την λέγαμε "Μπεζίνα". Από Ληξούρι στο χωριό μου πάλι 10 χιλιόμετρα με τα πόδια για τον ανεφοδιασμό της εβδομάδας. Για όλη αυτή την περίοδο τσιμουδιά! Από κει και πέρα θα επιθυμούσα τώρα να είχα στη διάθεσή μου μόνο δύο ώρες μέσα στο πούλμαν περιλαμβανομένης και της περιήγησης στη γύρω περιοχή που είναι εύκολα βατή, για να ιστορήσω και να δείξω  πολλά επιτρεπόμενα. Επαναλαμβάνω πολλά! Δεν τις ειχα. Ακόμη, σε ένα πρωινό διάβα, μια σύντομη επίσκεψη στο ιστορικό και λαογραφικό μουσείο Αργοστολίου, θα έμενε σε όλους αξέχαστη.

                                          ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΠΑΡΙΣΙ

ΠΑΡΑΛΙΑ ΞΙ 

Επαναλαμβάνω σε όλους! Περάσαμε με φέριμπόουτ στο Ληξούρι και καταλύσαμε σε ένα 5άστερο ξενοδοχείο 4-5 χιλιόμετρα έξω από την πολιτειούλα, στη φημισμένη πλαζ Ξι με την κόκκινη άμμο, τους άσπρους βράχους και τα ρηχά γαλάζια νερά για την 1η, 3η και 4η ηλικία. Περιφρονώντας πολύ σωστά την πισίνα, οι λάτρεις της θάλασσας και συγκεκριμένα οι κυρίες με τα προχωρημένα νιάτα και την εβένινη επιδερμίδα, την ανακάλυψαν και την τίμησαν δεόντως. Το ίδιο έκαναν και σε κάθε παραθαλάσσιά μας στάση για μεσημεριανό φαγητό ή καφέ όπως στον Πόρο, το Φισκάρδο, την Αγία Ευφημία. Μπράβο τους! Πλούσιος μπουφές πρωί και βράδυ. Δύο γλυπτά στην είσοδο μου άρεσαν πολύ. Το πρώτο μια μαύρη γυναίκα σερνάμενη στο έδαφος, προσπαθεί να σηκωθεί πιασμένη σε ένα κόκκινο αστέρι. Το δεύτερο ένας αποανθρωποποιημένος άνθρωπος κομμένος, τεμαχισμένος σε φέτες που ενώνονται με μπουλόνια. Άριστο προσωπικό σε κάθε πόστο κορίτσια και αγόρια, με υποδειγματική εξυπηρέτηση. Ένα μεγάλο ευχαριστώ από την σύζυγό μου κι' εμένα προσωπικά.

ΦΙΣΚΑΡΔΟ 

   Την 2η μέρα ξεκινήσαμε για το Φισκάρδο. Ξανά στο μικρόφωνο Ασθμαίνοντας άρχισα να εξιστορώ, να δείχνω, να σχολιάζω σεμνά για όλα εκτός από την επίμαχη περίοδο της τσιμουδιάς. Για τη φύση, τις δουλειές, για τ' αξιοθέατα, τα σημεία αναφοράς. Γιατί να μην έχω μόνο μια ώρα για ξενάγηση σ' αυτό το μικρό Παρίσι όπως το λένε! Και μετά με κέντριζαν οι κάμποι, τα βουνά, του ιδρώτα το αποτύπωμα και ο πόνος για τους απόντες! Υπέπεσα σε δύο λάθη. Το πρώτο όταν περνώντας από τα ερείπια των αγροτικών φυλακών στο Λιβάδι ανάφερα ότι εκεί είχε κάνει και ο τραγουδιστής Τζαβέλας, προσθέτοντας ότι ο σεισμός έκανε και ένα καλό γκρεμίζοντα και τις φυλακές της Άσσου καθώς και εκείνες τις φοβερές του Αργοστολιού που τις είχαν κτίσει οι Άγγλοι. Το δεύτερο λάθος μου στο χωριό Αγκώνα που αγναντεύει το ανοιχτό Ιόνιο. Εδώ πρωτοδιορίστηκε ο δάσκαλος πατέρας μου το 1912. Τα μαθήματα γινόντουσαν στον όροφο ενός σπιτιού με μονό ξύλινο πάτωμα από σανίδες χάσκουσες και κάτωθέ τους ένα καπηλειό "...μες σε καπνούς και σε βρισές...". Έλειπε η λατέρνα! Τον Σεπτέμβρη του 1913 τον κάλεσε η πατρίδα να υπηρετήσει στρατιώτης στα Γιάννενα. Πριν φύγει βρήκε ένα καλό σπίτι μιας πλούσιας κυρίας που ζούσε στην Αθήνα, το νοίκιασε φτηνά, χτύπησε τις καμπάνες και έβαλε τα παιδιά να κουβαλήσουν τα θρανία τους σ' αυτό. Έφερε το κοινοτικό συμβούλιο, το φιλικά προσκείμενο στον προηγούμενο ιδιοκτήτη του καπηλειού, προ τετελεσμένων. Εδώ και το χωριό της Αλέκα Δρόσου που όταν παντεύτηκε διάλεξε το Παπαρήγα. Διαχωρίζω κομματικά τη θέση μου. Πλησιάζοντας όμως μου άναψαν τα λαμπάκια. Θυμήθηκα τον Κουρή, στη χώρα του οποίου ζούμε, ότι είχε γράψει κάποτε για την "βίλα" της Παπαρήγα. Είπα λοιπόν στο μικρόφωνο στο έμπα του χωριού, ότι θα τους έδειχνα την βίλα της Αλέκας. Κάποιοι φώναξαν πως την ήξεραν φτωχή. Περνώντας δίπλα, τους έδειξα το μικρό σπιτάκι των 2 δωματίων. Σπιτάκι της "αρωγής"!

ΣΠΙΤΙΑ ΑΡΩΓΗΣ
 Έτσι λέμε τα καταλύματα που κτίσαμε μετά τους σεισμούς του 1953 με τις 30.000 δραχμές αρωγής της κυβέρνησης για κάθε σεισμόπληκτη οικογένεια. Δύο δωματιάκια με τσιμεντόλιθους, μια πόρτα, δύο παράθυρα και μια στέγη από ΕΛΕΝΙΤ για να μή βρεχόμαστε... Ο κόσμος σκόρπισε στα 4 σημεία του ορίζοντα. Πολλοί δεν γύρισαν ποτέ. Κάποιοι τσακισμένοι στα ξένα, θυμήθηκαν πως μπορούσαν να τους χρησιμέψουν για τις ολιγοήμερες διακοπές που τους έδιναν οι εργοδότες τους, αν μπορούσαν τα ναύλα.Τα περιποιήθηκαν, πρόσθεσαν μια κουζινίτσα, μια τουαλέτα. Άλλοι πλούτισαν, γύρισαν και χάλασαν το τοπίο με τερατουργήματα και κιτσαρία. Αυτή τη στιγμή έχει σειρά για ασχήμια η ΝΑ περιοχή της Κεφαλονιάς. Είδαμε από ψηλά την Άσσο, την χερσόνησό της με το κάστρο, την παραλία του Μύρτου και μπήκαμε στην κοιλάδα της Πυλάρου, τα χωριά των τυροκόμων κάποτε και των ληστών αλλά και του Μαρίνου Αντύπα! Περάσαμε στην βόρεια Κεφαλονιά, την Έρισσο. Άνυδρος τόπος. Πέτρα και φασκόμηλο και πουρνάρια και κυπαρίσσια. Πολλά κυπαρίσσια, δάσος! Εδώ ξεδίπλωσα μια σκέψη μου, μια εξήγηση, ίσως απλο'ι'κή, γιατί οι σκεπές των σπιτιών στην Έρισσο όπου κα το Φισκάρδο είναι δίριχτες και όχι τετράκλινες όπως στην λοιπή Κεφαλονιά Στο Φισκάρδο ήπια έναν καφέ και ανακάλυψα το σπίτι που ήταν κάποτε σχολείο και πρωτοδιορίστηκε η μάνα μου την 10ετία του 1920. Είναι γερό και σήμερα στεγάζει εστιατόριο στην πλατεία του χωριού.

   Θα παίρναμε τον δρόμο του γυρισμού. Ειδοποιήθηκα ν' αφήσω το μικρόφωνο γιατί είχα βραχνιάσει. Δεν το είχα πάρει χαμπάρι. Σημερα σταματώ εδώ. ...

   

                                                   ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΟΜΑΛΑ 

..Και ξημέρωσε η 3η μέρα της εκδρομής. Το πρόγραμμα περιελάμβανε επίσκεψη-προσκύνημα στο μοναστήρι του Αγίου Γερασίμου, επίσκεψη και ξενάγηση στο κοντινό οινοποιείο του συνεταιρισμού της "Ρομπόλας", μια βόλτα στη Λάση και το βράδυ η γιορτή της λήξης της εκδρομής. Μας είχαν ανακοινώσει ότι μας περίμενε μια "έκπληξη". Την περιμέναμε όλοι. Την περίμενα κι' εγώ. Άρχισε μόλις φτάσαμε στο Αργοστόλι. Δεν ξέρω για τους άλλους αλλά για μένα ήταν έκπληξη και μάλιστα μεγάλη! Και καθώς άρχισε να ξετυλήγεται, έβαλα το χέρι στο μέτωπο, θυμήθηκα τον μεγάλο μας ηθοποιό Βασίλη Αυλωνίτη και μονολόγησα την ατάκα του: "Ρε που πάμε, πού πάμε ρε"!..

   Και έτσι θέλω να κλείσω αυτή την αφήγηση. Γιατί η μέρα αυτή μου έδωσε τροφή για πολλές συνέχειες, βιβλίο ολάκερο, που δεν θα ήθελα να συνεχίσω. Γιατί το ζόρι που περνάει αυτή τη στιγμή η πατρίδα μας έφτασε και στην Κεφαλονιά. Και υπάρχουν κι' εκεί άνθρωποι που κυνηγάνε ένα μεροκάματο στη χάση και στη φέξη... Και πίσω απ' αυτό το μεροκάματο στον αέρα, μπορεί να κρύβεται ένας ή μία σύζυγος άνεργος (-η) και παιδιά.

   Όμορφη η βραδυνή γιορτή! Την άλλη μέρα πήραμε τον δρόμο της επιστροφής. Φτάσαμε νωρίς στο λιμάνι του Πόρου και έτσι δόθηκε καιρός στις κολυμβήτριές μας να χαρούν λίγο ακόμη τη θάλασσά μας. Λέω (γράφω) λίγο, γιατί ο Μαίστρος είχε σηκώσει κυματάκι. Γα'ι'δουρομαίστρο τον λέμε σ' αυτή την περίπτωση.

   Καθώς καθόμαστε στην παραλία του Πόρου, η σύζυγός μου μου έκανε την ερώτηση πόσο θα βαθμολογούσα την εκδρομή με άριστα το 10. Σχεδόν αμέσως της απάντησα "με 6". Με κοίταξε λίγο επιτιμητικά. Παραδέχτηκα πως έκρινα αυστηρά και μεροληπτικά, ίσως τσαντισμένος για το υποχρωτικό μου βράχνιασμα. Της πρότεινα να κάνει την ίδια ερώτηση και στις δύο κυρίες με τις οποίες κάναμε συντροφιά και εκείνη την στιγμή είχαν απομακρυνθεί. Πλησίαζαν με κάποια απόσταση μεταξύ τους και τις ρώτησε καθώς έφτασαν διαδοχικά. Με 8 αποκρίθηκε η  πρώτη, με 8 βαθμολόγησε και η δεύτερη. Φανέρωσα το δικό μου 6 και το ακύρωσα. Με 8 λοιπόν! Αν απέσυρε και το βράχνιασμά μου η Διοίκηση έστω και την προηγούμενη μέρα της περιοδίας, είμαι σίγουρος πως για το πούλμαν μας τουλάχιστον, η εκδρομή θα αρίστευε με 9 και αν συμμετείχα στον καταρτισμό του προγράμματος από την αρχή, οπωσδήποτε με 10 για όλα τα πούλμαν. 

   Για ένα τέτοιο εγχείρημα, όπως 150 άτομα 3ης και 4ης ηλικίας σε εκδρομή στην Κεφαλονιά, απαιτείται σοβαρή μελέτη, προσοχή στη λεπτομέρεια και συνεργασία με τους πρόθυμους που γνωρίζουν, φίλες και φίλοι. Όχι ανταγωνισμός, συνεργασία! Είθε τα παθήματα να γίνονται μαθήματα...

   Μπάμπης Δαμουλιάνος Ευαγγελάτος, Βριλήσσια.