ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΛΙΑ ΣΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΑ

 Tα παλιά ιπποκίνητα  παραδοσιακά ελαιοτριβεία

Γεράσιμος Σωτ. Γαλανός

Οι παραγωγοί  ράβδιζαν τις ελιές τους, δηλαδή μάζευαν τον ελαιόκαρπο και γιόμιζαν έπειτα τα σακιά τους ή τα τσουβάλια τους, τα οποία τα φόρτωναν στο γαϊδουράκι τους και τα πήγαιναν στο ελαιοτριβείο. 

Πολλοί πήγαιναν τα τσουβάλια με τον ελαιόκαρπο στα σπίτια τους και εκεί άπλωναν κάτω από ένα στέγαστρο τις ελιές, για να τις καθαρίσουν από τα περιττά φύλλα, από τα κόρτσαλα  και τα  κλαριά, καθώς και να βγάλουν προσεκτικά τα χαλίκια.

Δηλαδή, λίχνιζαν με το φτυάρι τις ελιές  και τις διαχώριζαν από τα περιττά στοιχεία τους.

Μεταφέρανε τα σακιά ή τσουβάλια στο ελαιοτριβείο και σε στεγασμένο χώρο που είχε πέτρινα παχνιά, τοποθετούσαν τα σακιά με τις ελιές έως να έλθει η σειρά του καθενός να κάνει το λάδι του.

Όταν η παραγωγή ήταν μεγάλη και οι ελιές περίμεναν πολλές μέρες μέσα στα τσουβάλια, πάχνιαζαν, τότε το λάδι έβγαινε κατώτερης ποιότητας.

Όταν έφτανε η σειρά  κάποιου νοικοκύρη, ένας από τους εργάτες του ελαιοτριβείου έπαιρνε το χωνί, τον κόρνο, ανέβαινε σε  ένα πεζούλι και φώναζε να τον ακούσουν από το σπίτι εάν ήταν νύκτα ή από τα χωράφια εάν ήταν μέρα.

Ο νοικοκύρης έφτανε με τις λαδούσες, με τα αγγειά και τα ασκιά  για να πάρει το λάδι της χρονιάς. Τις ελιές τις μετρούσαν με το στάμα. Το στάμα ήταν μετρικό δοχείο καρπού που χωρούσε περίπου  δεκαπέντε οκάδες ή  σημερινά περίπου είκοσι κιλά.

Έβαζαν τον καρπό στα λιθάρια, περίπου σε ποσότητα δεκαπέντε στάματα.

Έπειτα  ο υπεύθυνος εργάτης που είχε τον έλεγχο, έδινε την προσταγή να ξεκινήσει το άλογο. Το άλογο έσερνε το κουπί που πάνω του ήταν το κάθετο δοκάρι. Αυτό συνδεόταν με τον άξονα ή «εργάτη»  όπως τον έλεγαν,  με ένα άλλο οριζόντιο δοκάρι. Τα λιθάρια γύριζαν και οι ελιές άρχιζαν να σπάνε, να συνθλίβονται και να δίνουν το πρώτο ελαιόζουμο.

Παλιά έπαιρναν το σπασμένο ελαιόκαρπο και τον έβαζαν στις τσαντίλες που είχαν το  σχήμα του φακέλου και κατά μια  δεκάδα τους πίεζαν  με μια σιδερένια πλάκα.

Η πλάκα κατέβαινε με τον «εργάτη». Τούτο  είναι το ειδικό ξύλο που γυρίζει όταν σπρώχνουν  οι εργάτες το μακρύ ξύλο για να γυρίσει η σφήνα  που σπρώχνει την πρέσα.     Η σφήνα χτυπά  γρήγορα  και ρυθμικά  σε κάθε κίνηση προς τα πίσω των εργατών.  Τελικά  τους εργάτες αυτούς τους αντικατέστησε το βίντσι. Έτρεχε το πρώτο λάδι  αξεθέρμιγο όπως το έλεγαν.

Αυτό το πρώτο λάδι ήταν καλό για τις καψάλες (Ψημένα ψωμιά ποτισμένα με φρέσκο λάδι). Στη συνέχεια έβρεχαν με καυτό νερό τις τσαντίλες και έβγαζαν ο λιοκόκκι.

Το λιοκόκκι το χρησιμοποιούσαν για  ζωοτροφές, για τα μαγκάλια  για το εργοστάσιο πυρινελαιουργίας.

Έφτανε η στιγμή που ο νοικοκύρης έπρεπε να πάρει το λάδι του. Στα δέκα μέρη το ένα το κρατούσε το ελαιοτριβείο  ως αμοιβή. Είναι το λεγόμενο Ξάι.

ΣΧΕΔΙΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΚΙΝΗΤΟΥ ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΟΥ

Οι φωτογραφίες είναι από το μηχανοκίνητο παλιό ελαιοτριβείο της Κοντογεννάδας, του Γιώργου Κοντογιαννάτου.  

Σε κάποια ελαιοτριβεία σε δίπλα χώρο ήταν εγκαταστημένο και το σαπωνοποιείο.

Στην εποχή μας όμως αυτό χάθηκε και δεν υπάρχουν Σαπωνοποιεία στα ελαιοτριβεία αλλά βιομηχανικέ εγκαταστάσεις έχουν αναλάβει αυτή την εργασία και παραγωγή.

Το σαπούνι  για να κατασκευαστεί  χρειάζεται λάδι  και  σαπουνόπετρα.(Καυστικό  νάτριο). Πολλοί  που δεν είχαν λάδι χρησιμοποιούσαν  το λίπος  που  μάζευαν από τα ζώα  και ιδίως το χοιρινό. ..

Πέρασαν τα χρόνια  και καταργήθηκαν αρκετά από όλα αυτά. Τα ελαιοτριβεία από ιπποκίνητα έγινα μηχανοκίνητα, ελαττώθηκαν τα  δουλευτάρικα χέρια  και το λάδι έβγαινε πιο γρήγορα και πιο ξένοιαστα. 

Επίσης, όταν ήλθε το Ηλεκτρικό Ρεύμα, απλοποιήθηκαν όλα αυτά τα συστήματα, πέρασαν στην εποχή του αυτοματισμού, αλλά ο σκοπός της διαδικασίας είναι ί ίδιος από την αρχαιότητα έως σήμερα.

Επίσης τα λιόπανα  έγιναν από νάιυον, πιο μεγάλα και πλατιά, ώστε αντικαθιστούν κατά πολύ τα παλιά που ήταν μικρά και πολλά για να μαζευτούν οι ελιές. Οι μεταφορές γίνονται με τρακτέρ ή με φορτηγό αυτοκίνητο.

Το λίχνισμα  γίνεται με μηχανικό τρόπο καθώς και το πλύσιμο των ελιών και το ξεκαθάρισμά τους από τα φύλλα και τα χαλίκια

 Τα αναβατόρια, οι σπαστήρες, οι διαχωριστήρες και όλα τα απαραίτητα έχουν μηχανοποιηθεί και κινούνται με κουμπιά, ελαχιστοποιώντας το χρόνο για την παραγωγή του λαδιού.

ΓΕΡ Σ ΓΑΛΑΝΟΣ

                                         ΦΩΤΟ ΑΡΙΣΤΟΒΟΥΛΟΣ

ΣΗΜ SITE Οι φωτογραφίες είναι απο το Υπερσύγρονο  Ελειοτριβείο
της οικογένειας Λιναρδάτου στα Βιλλατώρια Κεφαλονιάς
Φαίνεται η πορεία της ελιάς μέχρι να πάρουμε το λάδι
ΠΛΥΣΙΜΟ ΚΑΘΑΡΙΣΜΑ ΣΠΑΣΙΜΟ ΜΑΛΑΞΗ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ
ΚΑΙ ΣΤΑ ΔΟΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ
Τ Λιόκουκα (λιοκόκια) χρησιμοποιούνται 

σαν καύσιμη ύλη στους λέβητες Θέρμανσης 

ΔΑΜΟΥΛΙΑΝΑΤΑ ΔΥΜΑΤΟΣ ΑΝΕΜΟΣ ΚΑΙ ΖΗΜΙΕΣ

Η Ευρυδίκη που μας επισκέφτηκε το Σαββατόβραδο

άφησε πίσω τα ίχνη της Ευτυχώς το πέρασμα της ήταν

γρήγορο Όμως πρόλαβε να κάνει ζημιές στις 3 ώρες
που μαστίγωσε το χωριό
Ξήλωσε κεραμιδιά, γκρέμισε καμινάδα, έκοψε δέντρα
Ευτυχώς μόνο αυτά

Πέρασε μόνο από τις δυτικές ακτές της Κεφαλονιάς

γιατί στο Ληξούρι  ενόχλησε ελάχιστα

Ευτυχώς  η ΤΡΠΟΙΚΗ ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ  Ζήνων
(όπως τον έδωσαν οι μετεωρολόγοι )

 δεν μας ενόχλησε 

                                           ΠΡΙΝ

                                           ΜΕΤΑ
                                           

ΕΡΓΑ ΕΥΡΥΔΙΚΗΣ 

ΣΤΟΝ ΔΙΟΝΥΣΗ ΠΟΥ ΕΦΥΓΕ

Σήμερα ο Διονύσης Παπαδόπουλος μας άφησε για πάντα

Δυο λόγια  για τον Διονύση που είχα την τύχη να

γνωρίσω καλά ποσό αξιόλογος ήταν

Στο  χωριό  ήταν γαμπρός, άλλα  με  αγάπη  για  τον  τόπο 

μας  τόση,  ώστε  άξια  να  ονομάζεται  ΔΑΜΟΥΛΙΑΝΟΣ

Εξ άλλου  και  ο ίδιος  έτσι  ένοιωθε

Ήταν  σύζυγος  της  ΕΛΕΝΗΣ (ΝΙΤΣΑΣ ) κόρης  του  ΑΝΤΩΝΗ

και  της  ΣΤΑΜΩΣ  ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΥ 

Γεννήθηκε   στην  Καρυά  Ηλείας.  Έζησε στο  χωριό του μέχρι 

που  τελείωσε  το  γυμνάσιο στον Πύργο. 

Σπούδασε  Γεμολογία –κλάδος της Ορυκτολογίας- 

στο  Άμστερνταμ και  στο  Μιλάνο.

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα ασχολήθηκε  ιδιαίτερα

με τις πολύτιμες πέτρες και κύρια με το Διαμάντι. 

Καθώς επίσης με την εκτίμηση έργων τέχνης

Παράλληλα  ασχολείτο με το  κτήμα  Βιολογικής

Καλλιέργεια  στο Μαρκόπουλο Αττικής 

Το έλεγα Αγρότη Επιστήμονα  όμως  αυτός μου έλεγε

ότι είναι Αγρότης Μελετητής

Η Νεκρώσιμος ακολουθία το Σάββατο 11.30 στο Α Νεκροταφείο

Η Ταφή θα γίνει στο Κοιμητήριο  στα Δαμουλιανάτα Κεφαλονιάς

την  Κυριακή  τις 16.30

Η οικογένεια  επιθυμεί  αντί Στεφάνων να δοθούν τα χρήματα

στον Σύλλογο Δαμουλιανάδων Αθήνας Η ΠΛΑΓΙΑ 

ΚΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ ΔΙΟΝΥΣΗ

ΘΕΡΜΑ ΣΥΛΛΥΠΗΤΗΡΙΑ ΣΤΗΝ κ ΕΛΕΝΗ στα ΠΑΙΔΙΑ

και τα ΕΓΓΟΝΙΑ του

ΝΙΚΟΣ ΘΕΟΦΙΛΑΤΟΣ 

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΑΜΟΥΛΙΑΝΑΔΩΝ ΑΘΗΝΑΣ ΜΕ ΑΛΛΟ ΠΡΟΕΔΡΟ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ - 6/11/2017

Στη σημερινή συνεδρίαση του Δ.Σ. του συλλόγου μας και κατόπιν πρότασης του προέδρου, νέα μεταβατική πρόεδρος ανέλαβε ομόφωνα έως την διεξαγωγή των εκλογών η κ.Άννα-Μαρία Θεοφιλάτου. Ο απερχόμενος πρόεδρος ευχαρίστησε τα μέλη του Δ.Σ. για τη μέχρι σήμερα συνεργασία και ευχήθηκε στη νέα πρόεδρο Καλή Επιτυχία στα νέα της καθήκοντα.

Το Δ.Σ.

ΑΝΝΑ ΜΑΡΙΑ ΘΕΟΦΙΛΑΤΟΥ 

Η ΝΕΟΤΕΡΗ ΠΡΟΕΔΡΟΔ ΣΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ 

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΑΠΕΡΧΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ

Μετά την αποχώρησή μου από τη θέση του προέδρου του συλλόγου μας, η οποία ήταν ιδιαίτερα τιμητική προς το πρόσωπό μου, θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς όλα τα μέλη αλλά και τους συγχωριανούς και φίλους που ζουν στην Αθήνα αλλά και στο χωριό για την εμπιστοσύνη τους και τη στήριξή τους κατά τη διάρκεια της θητείας μου. Επίσης, θέλω να ευχαριστήσω την Κ.Ε.Δ.Η.Κ.Ε. του Δήμου Κεφαλονιάς και τον Πρόεδρό της, κ.Κωνσταντάκη, τους Αντιδημάρχους, κ.Μοσχονά και κ.Κατσιβέλη που συνεργάστηκαν μαζί μου καθώς και τους θεσμούς του χωριού μας. Τέλος, θα ήταν παράλειψή μου αν δεν ευχαριστούσα ιδιαιτέρως την κ.Μαριολένη Νεοφύτου-Ζαφειράτου που στάθηκε δίπλα στο σύλλογο στον τομέα των πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Σας ευχαριστώ όλους
Γεράσιμος Ι. Ζαφειράτος

ΚΑΛΟ ΤΑΞΙΔΙ ΑΘΗΝΑ

Έφυγε για πάντα από κοντά μας η Αθηνά γυναίκα

του Πέτρου Ζαφειράτου  

Πρώτα ήπιε το πικρό ποτήρι του χαμού της κόρης της

Αρετής  και την ακολούθησε γρήγορα

Θερμά Συλλυπητήρια στον γιο της και τα αδέλφια της