Μπάμπης Δαμουλιάνος Ευαγγελάτος
μου και του δίπλα μικρότερου σιαμαίου, όπου ένα στενό σοκάκι χωρίζει
τα σπίτια μας. Η νεολαία, όχι μόνο αυτή που ήταν προορισμένη να
αντικαταστήσει τους γονείς και τους παππούδες στους καλλιεργούμενους
αγρούς και τα κοπάδια αλλά και όλοι οι άλλοι (-ες) με όνειρα ν’
ανοίξουν τα φτερά τους, να σπουδάσουν στις μεγάλες πολιτείες, σε
μακρινές χώρες για να βρουν δουλειές, να προκόψουν και να γυρίσουν
νοικοκύρηδες, τώρα ήταν εγκλωβισμένοι από τη διπλή ιταλογερμανική
κατοχή και περίμεναν το τέλος του πολέμου.
Ζοφερά έφταναν τα νέα από την Αθήνα, τον Πειραιά, την Πάτρα, μακριά
από τη γη που μας δίνει τα αγαθά για μια στοιχειώδη επιβίωση. Η πείνα
και ιδιαίτερα τα δύο πρώτα χρόνια της σκλαβιάς με τις λεηλασίες των
κατακτητών και μέχρι οι αγώνες του λαού μας και ο Ερυθρός Σταυρός
οργανώσουν τα πρώτα συσσίτια, θέριζε αβέρτα. Οι μαυραγορίτες οργίαζαν.
Ο κόσμος αντάλλαζε κειμήλια, τα τιμαλφή του, τα σπίτια του για λίγο
αλεύρι, λίγο λάδι. Το κρέας άφαντο. Τυχεροί όσοι είχαν κάνα συγγενή
και εγκαταλειμμένο πατρογονικό σ’ ένα χωριό. Έφευγαν προς τα κει μήπως
γλυτώσουν. Όχι βέβαια πως θα έβρισκαν τη γη της Χαναάν αλλά με σκληρή
δουλειά σε μια στάλα γη, έλπιζαν να επιζήσουν μέχρι να περάσει η
μπόρα. Γιατί και τα νησιά μας υπέφεραν πολύ!
Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες το χωριό μας, τα Δαμουλιανάτα της
Κεφαλονιάς έσφυζε από νεολαία όπου η λαχτάρα της μέσα στον παραδαρμό
της για ένα καλύτερο αύριο, στιγμή δεν έπαψε. Η ζωή δεν σταματούσε.
Σκληρή δουλειά στον κάμπο, τον λόγγο, αρρώστιες, θάνατοι αλλά και
έρωτες, χοροί, τραγούδια, μέσα στη στέρηση των υλικών αγαθών ενός λαού
πολιτισμένου, που αλλιώς είχε μάθει πριν τον πόλεμο. Και η δίψα για
μάθηση ακόρεστη. Λιγοστά μέχρι ανύπαρκτα τα μέσα. Μερικοί βρεθήκαμε με
λίγα βιβλία στο σπίτι μας από γονείς σπουδαγμένους. Πολλά απ’ αυτά
αγορασμένα με κουπόνια από προσφορές εφημερίδων όπως σήμερα. Στα
χρόνια όμως της κατοχής, εφημερίδες και περιοδικά δεν έφταναν στο
χωριό. Αραιά και που κάποιο καΐκι να φέρνει καλαμπόκι από Μοριά και
Ρούμελη στην Κεφαλονιά, στις μεγάλες ελλείψεις. Λιγοστή έφθανε η
γραφική ύλη. Τετράδια και μολύβια, μελάνι, στυπόχαρτο και πένες. Στα
δημοτικά μαυροπίνακας και κιμωλία. Οι μαθητές με πλάκα και κοντύλι.
Δεν υπήρχαν τάμπλετ, τηλεοράσεις, πολλές εκπομπές ραδιοφώνου και
συσκευές λήψεις. Ένα και μόνο ραδιόφωνο στο διπλανό το κολλητό μικρό
χωριό το Ρίφι, από έναν ξενιτεμένο δάσκαλο στις ΗΠΑ που επέστρεψε με
την Γερμανίδα σύζυγο του. Από κει η μοναδική κατοχική εκπομπή από την
Αθήνα και κάποια παράνομη ελληνόφωνη εξωχώρια. Από στόμα σε στόμα τα
νέα για την αντίσταση των συμμάχων στα μέτωπα και τις νίκες του
κόκκινου στρατού μετά το Στάλινγκραντ.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα ένας νεολαίος έφερε στο χωριό μας ένα ρούσικο
μυθιστόρημα ρομάντζο, του καιρού της εκεί Μπολσεβίκικης επανάστασης.
Το έλεγαν «Ο βαρκάρης του Βόλγα». Συγγραφέας ο Ιβάν Μπελούκιν. Έπεσε
σε γόνιμο έδαφος. Φεουδαρχικό ακόμη το καθεστώς στη μικρή μας περιοχή.
Δεκατέσσαρες κοινότητες και ένας μικρός Δήμος στη δυτική Κεφαλονιά.
Αυτός της Χωροπούλας μας, του Ληξουριού μας. Αφέντες και
δουλοπάροικοι, λέγε τους σέμπρους. Οι τελευταίοι αγκάλιασαν τις
αντιστασιακές οργανώσεις. Οι πρώτοι φλερτάριζαν τους κατακτητές.
Αρκετοί συνεργάστηκαν ανοιχτά μαζί τους. Η σύγκρουση αναπόφευκτη.
Ακολούθησαν τα γνωστά. Η τελευταία μάχη του εμφυλίου στην Κεφαλονιά
κάπου τον Δεκέμβρη του 1949. Όταν το βιβλίο έφθασε και στα χέρια της
κατά έντεκα χρόνια μεγαλύτερης ετεροθαλούς αδελφής μου που την είχα
σαν δεύτερη μάνα και φίλη, το διάβασε την ημέρα και κάτω από το φως
του λυχναριού τη νύχτα μονορούφι. Θέλησε να κάμει κι εμένα κοινωνό.
Μου υπολείπονταν κάποιοι μήνες για τα ένατα γενέθλια μου. Ερχόταν εκεί
που έβοσκα τις τρεις αγελάδες μας και μου το διάβαζε. Φύσηξε αέρας και
άρπαξε 2-3 φύλλα. Όπως γράφω στην αρχή το είχαν κάνει «φύλλο-φτερό».
Έτρεξα, τα μάζεψα και της τάδωσα να τα βάλει στη θέση τους. Το βιβλίο
συνέχισε την πορεία του. Ακολούθησαν σύντομα και άλλα διαβάσματα.
Αντιστασιακές εφημερίδες, προοδευτικά βιβλία παράνομα και νόμιμα. Η
νέα σκέψη άπλωνε βαθειά τις ρίζες της. Ευτύχισα να δω το γκρέμισμα της
φεουδαρχίας στο χωριό μου. Η νέα τάξη που την διαδέχτηκε με την ξένη
επέμβαση και με φωτιά και σίδερο στον εμφύλιο, υποχρέωσε τους άρχοντες
να κόψουν τη γη που κατείχαν στη μέση και να την μοιραστούν με τους
σέμπρους τους.
Οι νέοι εγκατέλειψαν το χωριό. Οι περισσότεροι παρέμειναν
προοδευτικοί. Λίγοι βολεύτηκαν στην αντίδραση. Οι τελευταίοι στις
πολλές με οποιοδήποτε τρόπο καλπονοθευτηκές αναμετρήσεις που
ακολούθησαν, έβρισκαν τις ψήφους τους που υπολόγιζαν λειψούς. Μερικών
οι σύζυγοι ψήφιζαν Αριστερά!
Πέρασαν από τότε 10ετίες… Προχθές αναζήτησα το βιβλίο στο
διαδίκτυο. Το βρήκα σε διάφορες εκδόσεις αλλά και ηλεκτρονική γραφή:
« ο βαρκαρης του βολγα-ex-amaxis”. Μπορείτε να το αναζητήσετε.
Μπάμπης Δαμουλιάνος Ευαγγελάτος, Βριλήσσια.
www.damoulianata
ΦΩΤΟ ΑΠΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου