Δεκαπενταύγουστο Ημέρα χαράς Ημέρα γιορτής για
όλη την Ελλάδα Ημέρα γιορτής για τα ΔΑΜΟΥΛΙΑΝΑΤΑ
Λόγω της γιορτής της Εκκλησιάς του Χωριού μας
πάντα η μέρα αυτή ήταν ξεχωριστή
Είναι η μέρα που οι Δαμουλιανάδες όπου και να
ζουν ανά τον κόσμο επιλέγουν (αν μπορούν) να
βρεθούν στο χωριό
Να πάμε στην εκκλησιά να προσκυνήσουμε
Να περιμένουμε την εικόνα να περάσει έξω από το σπίτι μας
Να βρεθούμε με φίλους και γνωστούς
Κάποιοι ανταμωνότανε μετά δεκαετίες έστω κι αν
ζουν στη ιδία πόλη
Και φέτος αρκετός ήταν ο κόσμος και περισσότερα
τ αυτοκίνητα τόσο στην βραδινή όσο και την πρωινή
λειτουργία
Πως γίνεται η γιορτή της Παναγίας τις μέρες μας είναι
γνωστό
Εδώ θα περιγράψω εορτασμούς της Παναγίας
σε παλαιοτέρα χρόνια έως στα 1970
Έθιμα της εποχής εκείνης που δεν υπάρχουν πια
Κάποια τα ξεπέρασε ο χρόνος και κάποια οι άνθρωποι
Από τις αρχές του μήνα Αυγούστου κάθε απόγευμα και
για αρκετή ώρα κτυπούσαν χαρμόσυνα οι καμπάνες στο
Βουνό Οι νέοι του χωριού συναγωνίζονται ποιος θα
κτυπήσει ποιο ωραία και περισσότερη ώρα
Δυο τρεις μέρες πριν ήταν η σφαγή του μοσχαριού
Όλοι σχεδόν οι κατοικοι του χωριού είχαν ζώα που τα
μεγάλωνα για σφαγή Άλλα πήγαιναν στον χασάπη και
άλλα έσφαζαν στο χωριό (Άλλες εποχές Τότε δεν υπήρχαν
περιορισμοί στο τόπο σφαγής Σήμερα απαγορεύεται η
σφαγή ζώων έκτος εγκεκριμένων σφαγείων )
Η σφαγή το γδάρσιμο το τεμάχισμα και η πώληση
γινόταν κάτω από κάποιο δέντρο σε διάφορα σημεία
του χωριού ) Από το σφαγμένο ζώο αγόραζαν οι χωριανοί
το κρέας που θα μαγείρευαν της Παναγίας στο σπίτι
Στην εκκλησία από νωρίς το βράδυ της Παραμονής
στηνόταν οι ΜΑΓΚΑΔΕΣ Υπήρχαν 4-6 διαφορετικά
τραπέζια που τα έστηναν χωριανοί για να βγάλουν
κάποια χρήματα Παρείχαν στους προσκυνητές Λουκούμια
Βανίλια (Υποβρύχιο) Καρπούζι Πεπόνι και διάφορα Λικέρ
Το νερό τότε ήταν από το πηγάδι στον ΜΟΣΚΛΙΑΝΙΤΗ που
το καβάλαγαν με λαήνες
ΜΑΓΚΑΔΑ 1955
Το έθιμο αυτό τα δυο τελευταία χρόνια το αναβιώνει με
επιτυχία ο Τοπικός Σύλλογος Βέβαια το νερό είναι πλέον
εμφιαλωμένο
Έξω από το χώρο της εκκλησιάς που σήμερα είναι Παρκινγκ
το πρωί στηνόταν καρπούζια και πεπόνια ΣΤΟ ΜΙΚΙΟ (Σημάδι)
Έφερναν (συνήθως οι νεώτεροι) καρπούζια η πεπόνια
και τα έστηναν στο σημάδι Όποιος ήθελε μπορούσε με
πέτρες να σημαδέψει από κάποια απόσταση
Πλήρωνε το αντίτιμο για να ρίξει τις πέτρες
Αν το ετύχαινε ήταν δικό του
Κάτι παρόμοιο με το σημερινό σημάδι στα ΛΟΥΝΑ ΠΑΡΚ
Την ήμερα της Παναγίας ερχόταν στο χωριό και
φωτογράφος Όλοι με τα καλά τους έβγαζαν φωτογραφίες
ΦΩΤΟ ΜΕΤΑΞΥ 1960-1965
ΝΕΑΡΕΣ ΚΑΙ ΝΕΑΡΟΙ ΤΟΤΕ
Ο ΧΡΟΝΟΣ ΟΜΩΣ ΤΡΕΧΕΙ
ΑΝ ΔΕ ΤΟΥΣ ΞΕΡΕΤΕ
ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟΝ ΔΙΠΛΑΝΟ ΣΑΣ
Γι αυτό αν δείτε παλιές φωτογραφίες οι περισσότερες
έχουν βγει την μέρα της Παναγίας στη εκκλησιά η στο χωριό
Με την απόλυση γύρω στις 11,00 ξεκινούσε η λιτάνευση
της εικόνας Σχεδόν όλος ο κόσμος που βρισκόταν στην
εκκλησιά περίμενε υπομονετικά να ξεκινήσει ΠΡΩΤΑ η
εικόνα και να εξακολουθήσει έως το χωρίο
15-8-1950 ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΜΕΤΑΦΕΡΟΥΝ 4 ΑΤΟΜΑ
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ
Στην περιφορά της εικόνας τα παλαιοτέρα χρονιά
μεταφέρετο η εικόνα με τον θρόνο και την σήκωναν
4 άτομα Τώρα μεταφέρεται μονό η εικόνα και είναι
αρκετοί δυο μόνο
15-8-72
ΠΕΡΙΦΟΡΑ ΟΠΩΣ ΣΗΜΕΡΑ
Βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κάποτε όλοι
πήγαιναν με τα πόδια στην εκκλησιά Σήμερα οι
περισσότεροι πηγαίνουν με τα αυτοκίνητα
Έτσι ο κόσμος φεύγει και μένουν λίγοι Παραδοσιακοί
που δεν χρησιμοποιούν όχημα
Για κάποια χρόνια η περιφορά είχε αλλάξει ώρα και
γινόταν το απόγευμα
Το έθιμο αυτό προσπαθούν οι υπεύθυνοι της εκκλησιάς
ο παπάς και οι επίτροποι να το επαναφέρουν
Σ εκείνα τα χρόνια οι Νέοι θεωρούσαν τιμή να μεταφέρουν
την εικόνα και τα εξαπτέρυγα Μέχρι πριν 3-4 χρόνια
υπήρχε μεγάλη δυσκολία να βρεθούν κάποιοι για να
βοηθήσουν στην περιφορά Είχαν απογοητευτεί οι επίτροποι
με την απροθυμία που έβλεπαν
Ευτυχώς το πρόβλημα τώρα έχει ξεπεραστεί Ο Βαγγέλης
Ο Κωνσταντίνος ο Γρηγόρης ο Γιώργος και τ αλλά παιδιά
δεν ασχολούνται μόνο με το ποδόσφαιρο και το μπάνιο
αλλά γίνονται και Θεματοφύλακες των εθίμων
Μετά το πέρασμα της εικόνας ετοιμαζόταν το μεσημεριανό
φαγητό Για πολλά χρόνια ήταν βοδινό με κρεατόσουπα
Τώρα κρεατόσουπα μέσα στην ζεστή πως ταίριαζε
Το βοδινό κρέας μόνο βραστό γίνεται Χρόνια φτώχιας
ανέχειας έτσι με λίγο κρέας και πολλή σούπα χόρταιναν
οι πολυμελείς οικογένειες Τα Χρόνια περνώντας έφεραν
καλύτερες μέρες και τα τραπέζια ΓΕΜΙΖΑΝ ΦΑΓΗΤΑ
Κάποιο επιχειρούν να μας ΠΑΝΕ ΠΙΣΩ
ΑΣ ΜΗ ΤΟΥΣ ΤΟ ΕΠΙΤΡΕΨΟΥΜΕ
Το βράδυ υπήρχε το ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΓΛΕΝΤΙ συνήθως στην
ΠΛΑΓΙΑ με φαγητό και χορό
Η ΠΛΑΓΙΑ δεν είχε την σημερινή της μορφή Το μικρό
μισοερειπομένο σπίτι που είναι δεξιά από την Πλατειά
γινόταν για τις ήμερες του δεκαπενταύγουστου Καφενείο
και την ήμερα της ΠΑΝΑΓΙΑΣ το ΚΕΝΤΡΟ του γλεντιού
Ηλεκτρικό δεν υπήρχε και χρησιμοποιούσαν λάμπες
πετρελαίου και ΛΟΥΞ Για ψυγείο Βαρέλια με κολώνες
πάγου και καλάθια γεμάτα αναψυκτικά στην ΣΤΕΡΝΑ
ΠΛΑΓΙΑ 1957
ΟΙ ΚΑΡΕΚΛΕΣ ΚΑΙ ΤΡΑΠΕΖΙΑ ΕΤΟΙΜΑ
Αυτά τα γλέντια ήταν πάντοτε με πρωτοβουλία ιδιωτών
Αν ήταν ΚΑΛΥΤΕΡΑ η ΟΧΙ από τους εορτασμούς των
ημερών μας εσύ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙΣ
Τελειωνω μ ένα ποιημα που δημοσιευτηκε τον
Σεπτέμβριο του 1989 στη εφημερίδα
Φωνή των Δαμουλιανάδων
Γραμμένο από τον αείμνηστο Παγή Ζαφειράτο
ΝΥΧΤΑ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
Μπήκε στις φλέβες τα άψυχου χωριού
το σκόρπιο του αίμα
κι όψη αναστάσιμη ξεχύθηκε παντού
Κραυγές χαράς αλαλαγμοί γέμισαν τον αέρα
Εδώ η σπινή φωνή του μικρού αγοριού
η φλύαρη της κοπελιάς λαλιά πιο πέρα
Όλα στο φως απλά ελευθέρα καθάρια
δεν κρυφοσμίγουν στα σοκάκια ο νιος κι η νια
κι απ του κλειστού παράθυρου τις γρίλιες
δεν κρυφακούει η γειτονιά
παίζουν στους δρόμους τα παιδιά χορεύουν τρίλιες
Ανασηκώσου ανήμπορε απ την κλίνη
έξω η μυριόστομη ζωή περνά
χλωμά ψηλάθε φέγγει ολόγιομη η σελήνη
Δεκαπενταύγουστου κτυπά η καμπάνα
με χίλιες ευωδιές τα αγέρι μας κερνά
Ψυχή θλιμμένη αναπτερώσου, μίλα,
σκίρτα ω σκίρτα γέρικη καρδιά
μολόγα πως δεν γέρασες μολόγα
κι ουράνια ώρα εσύ γλυκιά αργοκύλα
να πάρει μάκρος η χαρά
της πιθυμιάς να ανάψει η φλόγα
Δες το βουβό σχολειό που αιφνίδια αναστήθη
για χρόνια ανάσας παιδικής δεν άκουσε άχνα
μήτε καρδούλας χτύποι αγνοί του τάραξαν τα στήθη
κύμα το περιτύλιξε βοερό αρμονίας
αντάρα ορμητική του ανάσκαψε τα σπλάχνα
Δεκαπενταύγουστου νυχτιά γεννιέται νέα μέρα
του γυιού τα ανθρώπου η Μάνα υψώνεται στο φως
σαν όλες τις Μανάδες Μάνα ως πέρα
σαν όλες τις μανάδες η γλυκιά τροφός
η αιώνια της αγάπης Κρήνη
πίνετε, πιέτε απόψε απ την πνοή της
γεμίστε πίστη, πόθο, θέληση για Ειρήνη
Δεκαπενταύγουστου μαγείας νυχτιά
πραϋντικά η απέραντη γαλήνη μας υψώνει
κι όλο ζωή, χαρά, αστραπή το βλέμμα
Το λόγο ας έχει απόψε ότι μας ενώνει
Ζήσετε, ζήστε λίγο της αλήθειας την ψευτιά
του κόσμου μας η αλήθεια είναι ψέμα
Σηκωθείτε νιοι και στρώστε τον χορό
ψεύτικο είναι τ όνειρο και σβήνει
αρπάξτε νιές απ τον σωρό
και στήστε γλέντι ως το πρωί
κανείς, καμιά χωρίς χαρά μη μείνει
Κι ως άναψε το γλέντι ως το πρωί
βαθειά μου εναρμονίστηκαν ανάκατα όλες οι φωνές
κι ηχήσανε στα αυτιά μου ολόγλυκα τραγούδια
γεύτηκα τις νυχτιάς τις τόσες ηδονές
κι ανάσα πήρα απ τα παιδιά και τα λουλούδια
Τελειώνει τα όνειρο κι απ αύριο η ζωή
πικρά βουβή το ίδιο θα κυλά
σαν αστραπής αιφνίδια λάμψη και σεισμού βοή
είναι η μέρα μιας γιορτής μες του χωριού την ερημιά
κι αριά κάνα γερόντι αν απομείνει θα μιλά
Πέρασε τα όνειρο και τα άλλο το πρωί
τα άδειου χωριού η κάρδια, η καρδιά μας δεν εχτύπα
και μες την άχαρη βαθειά σιγή
με πόνο μέσα μου είπα
Παιδιών ψυχή κι αγνοτη αν είχε ο κόσμος
Μέγας Παράδεισος η Γη
